Gögn EUROSTAT um stöðu vinnumarkaðarins á öðrum ársfjórðungi 2020 sýna að þrátt fyrir mikla þróun vegna Covid-19 kreppunnar lækkaði meðalatvinnuleysi í ESB nokkuð samanborið við árið áður en atvinnuleysi var á sama stigi og á öðrum ársfjórðungi 2019. Þessar upplýsingar tákna því ekki nægilega núverandi breytingar á evrópskum vinnumarkaði. Verulegur hluti þeirra sem misstu vinnuna gátu ekki leitað með virkum hætti vegna skorts á atvinnutilboðum og lokunartakmörkunum eða voru ófáanlegir til vinnu þar sem þeir sáu um börn eða fjölskyldumeðlimi. Þessir einstaklingar teljast ekki atvinnulausir samkvæmt skilgreiningu ILO. Viðbótarvísar voru því reiknaðir út og gefnir út til að fanga síðustu þróun á vinnumörkuðum í Evrópusambandinu. Vinnumarkaðsfréttir númer 10 lýstu hraðri aukningu tímabundinna uppsagna vegna skammvinns (fjarvistir frá vinnu) og fækkunar heildarvinnustunda. Nú viljum við setja fram viðbótar vísbendingu hér.
Hugtakið slakur á heildarvinnumarkaði (í aldurshópnum 20 til 64 ára) samanstanda af eftirfarandi hópum á vinnumarkaðinum: atvinnulausir, undirvinnulausir starfsmenn, einstaklingar sem leita að vinnu en ekki strax tiltækir og þeir sem eru lausir við vinnu en þeir eru ekki að leita vegna núverandi ástands. Sérstaklega sá síðastnefndi hópurinn um 56% aukningu um allt ESB miðað við sama tímabil árið áður.
Mynd 1: Hluti vinnumarkaðsslaka í ESB 27: 2. ársfjórðungur 2019 og 2. ársfjórðungur 2020 í þúsundum
Hugtakið aukinn vinnuafl nær til samtals vinnuafls auk hugsanlegs vinnuafls sem er skilgreindur sem allir einstaklingar á vinnualdri sem á viðmiðunarvikunni annað hvort stunduðu starfsemi til að leita sér vinnu en voru ekki til vinnu eða sem voru til taks en sinnti ekki starfsemi til að leita að vinnu.
Slakur á vinnumarkaði sem hlutfall af auknu vinnuafli í ESB-27 nam 14.0%, 1.4% stigum hærra en á öðrum ársfjórðungi 2019. Þetta hlutfall hækkaði í næstum öllum aðildarríkjum PES-kerfisins, á Íslandi um 4.3 prósentustig, í Austurríki um 3.6% stig og á Írlandi um 3.5% stig.
Mynd 2: Slakur á vinnumarkaði sem hlutfall af auknu vinnuafli í aðildarríkjum PES-kerfisins: 2. ársfjórðungur 2019 í prósentum og breyting miðað við 2. ársfjórðung 2020 í prósentum
Atvinna og atvinnuleysi sýna eftirfarandi þróun: En á fyrsta ársfjórðungi 2020 jókst atvinnuþátttaka lítillega miðað við sama tíma árið áður en á öðrum ársfjórðungi 2020 dróst atvinnuþátttaka saman um 2.4% eða 4.7 milljónir miðað við árið áður. Hins vegar minnkaði atvinnuleysi einnig á öðrum ársfjórðungi 2020 þar sem atvinnuleysi í ESB-27 hélst stöðugt 6.7%, sama stig og á öðrum ársfjórðungi 2019; í sumum löndum hafnaði það jafnvel.
Undanfarna mánuði hefur mánaðarlega atvinnuleysi hins vegar sýnt tilhneigingu til hækkunar og í september 2020 var að meðaltali 0.9 prósentustigum hærra en í september árið áður. Þegar litið er til þróunar atvinnu og atvinnuleysis, fjöldi tímabundinna uppsagna vegna skammvinnu (Vinnumarkaðsfréttir nóvember 2020) sem og fjöldi fólks sem ekki er í atvinnuleit vegna skorts á atvinnutækifærum, gefur meiri þýðingarmikla mynd af þróuninni á vinnumarkaðnum í aðildarlöndum PES-kerfisins.
Skildu eftir skilaboð