Covid-19 kreppan og meðfylgjandi samdráttur í efnahagsframleiðslu á fyrri hluta árs 2020 skildu eftir djúp ör á evrópskum vinnumarkaði, þar sem þjónustumiðaðar greinar eins og ferðaþjónusta, verslun, flug og efnahagsþjónusta eins og starfsmannaleiga og menningargeirinn eru sérstaklega fyrir áhrifum.
Til að draga úr áhrifum kreppunnar innleiddu nánast öll aðildarríki aðlöguð hagstjórnartæki eins og vinnutímaaðlögun og vinnuverndarráðstafanir eins og stuttan vinnutíma. Sum aðildarríki mótuðu lagalegan grundvöll fyrir vinnuveitendur til að leysa starfsmenn úr haldi til skamms tíma með endurgreiðslumöguleika eða endurráðningarskyldu. Í mörgum löndum fengu fyrirtæki sem þjást af minnkandi eftirspurn fjárhagsaðstoð.
Atvinnuleysishlutfallið átti því takmarkað við vegna atvinnuverndaraðgerða í mörgum löndum. Vísbendingar eins og fjarvistir frá vinnustað eða fjöldi einstaklinga án launaðrar vinnu sýndu stöðu vinnumarkaðarins árið 2020 mun betur.
Fjöldi fjarverandi frá vinnu, sem fór hæst í um 36 milljónir á öðrum ársfjórðungi 2020, var 19.7 milljónir ári síðar, þ.e. aðeins yfir tölum frá öðrum ársfjórðungi 2019, árið fyrir kreppu. Fjöldi óvirkra einstaklinga á öðrum ársfjórðungi 2020 jókst um 6% miðað við árið áður og var aftur á sama tíma og fyrir kreppu á öðrum ársfjórðungi 2021.
Á meðan atvinnuleysið árið 2020 var 0.4 prósentum hærra en árið 2019 var atvinnuleysið í 2021 ríkjum ESB í 27 ríkjum ESB á ársmeðaltali 7%, þ.e. 0.2 prósentum hærra en árið 2019. Atvinnuleysi karla var kl. 6.7% (+0.2 prósentum yfir 2019) og kvenna 7.4% (+0.2 prósentum).
Staðan á vinnumarkaði þróaðist hins vegar mjög mismunandi í einstökum aðildarríkjum PES-netsins. Sjö lönd mældu lækkun á atvinnuleysi í samanburði við 2019, önnur lönd urðu fyrir aukningu á milli 0.1 prósentustigs (Pólland, Búlgaría, Danmörk) og 2.5 prósentustigs (Ísland, engin gögn fyrir Liechtenstein).
Mynd 1: Atvinnuleysi árið 2021 (15 til 74 ára) og breyting í prósentum miðað við árið 2019
Heimild: Gagnasafn - Eurostat une_rt_a; engin gögn fyrir Liechtenstein, tímalínubrot í Noregi, frávikandi skilgreiningar á Spáni og Frakklandi
Atvinnuleysi ungs fólks (15 til 24 ára) hélst í 25 aðildarríkjunum enn greinilega yfir því sem var árið 2019 með aðeins fjórum aðildarríkjum undir því sem var fyrir kreppuna.
Mynd 2: Atvinnuleysi ungs fólks árið 2021 (15 til 24 ára) og breyting í prósentum miðað við 2019
Heimild: Gagnasafn - Eurostat une_rt_a; engin gögn fyrir Liechtenstein, tímalínubrot í Noregi, frávikandi skilgreiningar á Spáni og Frakklandi
Langtímaatvinnuleysi, sem jókst á milli áranna 2009 og 2013/14 úr 5.4 í yfir 11 milljónir manna vegna fjármála- og efnahagskreppunnar, hélt áfram að minnka á næstu árum en árið 2021 jókst aftur í fyrsta skipti í sjö ár. Árlegt meðaltal ársins 2021 voru 2.868 milljónir kvenna og 2.987 milljónir karla á aldrinum 15 til 74 ára án vinnu í meira en 12 mánuði.
Skildu eftir skilaboð